We moeten van alles van onszelf. Zo moeten we veranderen, meer zelfvertrouwen krijgen, afvallen, relaties verbeteren, succesvoller worden, geduldiger zijn met de kinderen. Het probleem is: moeten helpt weinig om iets te veranderen. Het is zelfs ongezond, zeker geestelijk. Zo kom je los van teveel ‘moeten’ en zorg je dat je toch verder komt.

Pad door korenvelden. Sfeerbeeld bij het blog: Veel moeten van jezelf van coach en relatietherapeut Lisette Wevers in Amsterdam

Veel moeten van jezelf

Gisteravond was ik met een oud-studiegenoot uit eten. Een vrouw met wie ik de opleiding tot coach volgde een aantal jaar geleden. Zij had een dijk van een loopbaan en veel meegemaakt in haar leven. Ze wilde met al haar ervaring anderen helpen als coach. Ondertussen is ze met pensioen en heeft ze tijd om aan haar nieuwe ‘loopbaan’ te beginnen. Ze is nog maar net klaar met haar zware functie als bestuurder van een grote organisatie. Ze moet van zichzelf binnen afzienbare tijd heel veel mails versturen aan haar netwerk, om te laten weten dat ze als coach beschikbaar is. Maar ze komt er steeds niet aan toe en daar baalt ze van. Ze is de tango aan het leren, op tennis gegaan, kookt voor veel mensen en doet veel gezellige dingen.

Moeten of willen?

Moeten is een hard woord. Een woord van dwingen, van duwen en trekken. Het woord moeten spookt vaak onbewust door je hoofd en geeft geen fijn gevoel. Wat helpt is ‘moeten’ vervangen door ‘willen’. Moet je afvallen of wil je afvallen? En moet je al die dingen op je do-do lijst doen, of wil je dit? Als je het woord moeten vervangt door willen, weet je meteen of je echt ergens energie in wilt steken. Door willen ontstaat er motivatie in plaats van druk. Dit geldt nog meer als je er een reden achter zet. “Ik wil graag afvallen, omdat ik mij dan prettiger voel”, werkt beter dan: “Ik moet afvallen, want zo zie ik er niet uit.” Of: “Ik wil graag beter met mijn partner kunnen praten, zodat onze relatie verbetert”, werkt beter dan: “Jij moet eens luisteren, want zo komen we er niet uit.” Uit gedragsonderzoek blijkt dat streng zijn voor jezelf niet werkt, het werkt zelfs averechts. Wat wel werkt: mildheid als iets niet lukt en complimenten voor elke stap die je zet. Dit klinkt makkelijker dan het is, want strengheid voor onszelf zit vaak diep. Heb je daar veel last van, dan zou je een coach kunnen inschakelen om er minder last van te hebben.

Moet het nu?

De vraag is ook vaak: ‘moet’ het nu? Is dit een goed moment? Kan het misschien ook even wachten? Mijn oud studiegenoot maakt een omschakeling van de ene naar de andere loopbaan. Er is iets wat afgesloten wordt en er is iets wat begonnen wordt. Beide heeft emotionele ruimte nodig. Een tussenruimte. Een tussenruimte waarin andere kanten van haar hun kans grijpen. Dat is niet voor niets. Als ze zichzelf wat tijd geeft, zal ze op een gegeven moment vanzelf aan die mails beginnen. Dat weet ik zeker, want haar drijfveer om coach te zijn, komt van binnenuit. Dus de motivatie om de stappen te zetten die nodig zijn, zal echt wel komen. En misschien hoeft ze straks al die mails niet meer te sturen, omdat mensen haar wel via via vinden. Misschien kun jij ook wat meer vertrouwen hebben in jezelf: dat je echt wel de juiste stappen zet als de tijd rijp is. En misschien kun je ook wat meer vertrouwen op het leven: dat er wel mogelijkheden en kansen ontstaan.

Moeten voldoen

Als je aan veel moet voldoen van jezelf, let dan op. Dit moeten is misschien niet jouw eigen moeten. Het is het ‘moeten’ van vroeger van je ouders, van de maatschappij, van jouw sociale kring. Het moeten voldoen aan een norm. Je moet zelfverzekerd zijn, je moet een goede relatie hebben, je moet slank zijn, je moet een ander alles gunnen, je moet hard werken, je moet een goede ouder zijn, je moet je best doen. Van wie eigenlijk? Waarom mag je niet gewoon mens zijn? Een mens met schaduwkanten, net als iedereen? Een mens met zwakke momenten, lastige fases, net als iedereen. Je hoeft je nergens bij neer te leggen, maar de meeste mensen helpt het om zich wat vaker te realiseren dat ze niet aan van alles hoeven te voldoen. En dat het leven ook niet perfect hoeft te zijn. Als je wacht met gelukkig zijn tot je de verbeterde versie van jezelf bent geworden, of tot je leven helemaal goed is, dan mis je veel.

Hoeveel moet jij?

Hoeveel moet jij van jezelf? Een beetje schrappen in de eisen die je stelt, aan jezelf en misschien ook je omgeving, maakt het leven lichter. Het leven, jijzelf en mensen om je heen hoeven vaak aan veel minder te voldoen om je goed te voelen, dan je misschien denkt. Kijk eens goed wat nu echt belangrijk voor je is. Maak je niet druk om allerlei bijzaken. En misschien kun je je wat meer richten op accepteren wat (nog) niet helemaal is zoals je het zou willen. Het bijzondere is; vanuit acceptatie gaan dingen vaak alsnog veranderen. Er komt een bepaalde mildheid die juist nodig is om iets te veranderen. Door steeds opnieuw te accepteren hoe het nu is, waar je nu staat, verlies je geen energie aan weerstand. Zo kun je op een meer ontspannen manier leven en dingen in je leven prettiger maken, op de juiste momenten, met de juiste motivatie.

Toch iets willen veranderen

Misschien denk je nu: ja maar ik wil toch echt dat bepaalde dingen anders worden. Dan kun je jezelf afvragen: wat is realistisch en hoe kom ik dan van waar ik nu sta naar waar ik wil zijn? Kom je daar zelf niet uit, dan kun je je afvragen: hoe belangrijk is dit voor mij?

Is het belangrijk, zal het echt een verschil maken in je leven? Dan kan de investering in een coach het waard zijn. Een coach kan met je meekijken en je helpen de juiste stappen te nemen en om te gaan met belemmeringen die je onderweg tegenkomt.