Hoe kom je aan een lage eigenwaarde en hoe kom je eraf? Een lage eigenwaarde kan je belemmeren, voor stress zorgen en je het gevoel geven dat je niet goed (genoeg) bent. Het kan het leven zwaarder maken dan nodig. Maar er zijn gelukkig mogelijkheden!

Zonbeschenen rode stenen in een canyon. Sfeerbeeld bij het blog: Lage eigenwaarde van coach en relatietherapeut Lisette Wevers in Amsterdam

Het probleem van een lage eigenwaarde

Een ander probleem is dat onzekerheid ervoor kan zorgen dat je je vaak niet goed genoeg voelt en jezelf belemmert of slechte keuzes maakt. Uit onderzoek blijkt dat een lage zelfwaardering samenhangt met slecht functioneren, depressiesymptomen, angstklachten en onvrede met jezelf in relatie met andere mensen. (Everaert, Koster, Schacht, De Raedt, 2010) Oftewel: een wankele eigenwaarde heeft grote invloed op je leven en geluk.

Wat is eigenwaarde eigenlijk?

De termen zelfwaardering, zelfbeeld, eigenwaarde en onzekerheid worden vaak door elkaar gebruikt, ook in dit artikel. Meestal wordt hetzelfde ermee bedoeld. Socioloog Rosenberg deed veel onderzoek naar zelfwaardering en omschrijft het als een positieve of negatieve oriëntatie op jezelf. Naast deze algemene teneur heb je waardering voor specifieke eigenschappen van jezelf, zoals voor je uiterlijk, je sportprestaties, ouderschap, enzovoort. De algemene zelfwaardering beïnvloedt dit. Als je in het algemeen positief bent over jezelf, heb je ook meer zelfvertrouwen in je werk, relatie, etcetera. Dit zelfvertrouwen op specifieke gebieden kan ook verbeteren als je een lage of wankele eigenwaarde hebt. Als je jezelf bijvoorbeeld een slechte vriendin voelt en je gaat meer tijd investeren in vriendschappen, dan zal je zelfvertrouwen op dit gebied stijgen. Maar helaas, je algemene zelfwaardering wordt er niet hoger door. Je best doen helpt je dus wel, maar niet om je eigenwaarde op te krikken. Goed om in je oren te knopen als je een perfectionist bent.

De onzekere manager

Chantal (43) is manager bij een vliegmaatschappij, moeder van twee, en erg onzeker. “Ik heb een lage eigenwaarde en dat heeft ook verband met een depressieve neiging. Als ik iets uitdagends of nieuws doe, ben ik minder in balans en word ik onzeker en somber. Daar komt bij dat ik de lat heel hoog leg voor mijzelf, ik doe het nooit goed genoeg. De kern van de sombere gevoelens is dat ik mijzelf waardeloos vind. Er zijn periodes geweest dat dit gevoel zo sterk was, dat ik dacht: ik kan er net zo goed niet zijn. Mijn onzekerheid beïnvloedt ook vriendschappen en soms het contact met collega’s. Ik krijg met weinig mensen echt een band, ik voel me niet snel veilig en laat mijzelf dan niet zien.  Bovendien heb ik tijdens sombere periodes heel weinig energie en kan ik sociale afspraken niet goed aan, daar kunnen weinig vriendschappen tegen. In betere periodes kan ik mijzelf beter accepteren en ben ik meer tevreden over mijzelf.”

Hoe ontstaat een gevoel van eigenwaarde?

Je gevoel van eigenwaarde ontstaat vroeg in je leven. Het is volgens Rosenberg niet het gevolg van denken (evalueren hoe je iets doet), maar van gevoelens. Zelfwaardering ontstaat vroeg, als je denken als kind nog niet genoeg ontwikkeld is om jezelf te beoordelen. Bij een lage eigenwaarde heb je op de een of andere manier als klein kind niet genoeg gevoeld dat je waardevol bent. Ouders spelen daarin een grote rol. Het is voor elk kind het beste om te voelen dat zijn ouders onvoorwaardelijk van hem houden en voor hem klaar staan, maar dat gebeurt niet altijd. En aanleg speelt ook een rol, met name gevoeligheid en angstigheid. Als kleine kinderen last hebben van spanningen door situaties of de gejaagde of depressieve stemming van verzorgers, koppelen ze dit onprettige gevoel aan zichzelf. Als dit vaak gebeurt, is de kans groot dat ze een lage eigenwaarde ontwikkelen.

Een lage eigenwaarde en hooggevoeligheid

Dit verklaart het verband tussen hooggevoeligheid en onzekerheid. Klinisch psychologe Elke van Hoof, professor aan de Universiteit van Brussel, heeft grootschalig onderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit. Zij ontdekte uit hersenscans dat HSP’ers (highly sensitive persons) prikkels  anders verwerken. ‘HSP’ers verwerken informatie uit de buitenwereld en binnenwereld dieper en onderscheiden meer nuances.’ Sabijn Arts, coach en psycholoog, begeleidt hooggevoelige kinderen: “Zij voelen snel emoties en sferen aan. Ze nemen vaak gevoelens van anderen over zonder door te hebben dat dit gebeurt. Ook reageren ze sterk op spanning en stress van ouders, raken er sneller van overprikkeld dan kinderen die niet zo gevoelig zijn.” Oftewel: met dezelfde ouders kan een hooggevoelig kind een lage zelfwaardering ontwikkelen, terwijl een broer of zus daar geen last van heeft. (hier lees je meer over hooggevoeligheid).

Een lage eigenwaarde maakt je kwetsbaarder

Wat de oorzaak ook is, een lage eigenwaarde maakt je kwetsbaarder. Mensen met een hoge zelfwaardering die falen op hun werk, kunnen weliswaar tijdelijk onzekerder zijn op hun werk, maar blijven zichzelf verder waarderen. Terwijl mensen met een lage zelfwaardering na falen zich nog minderwaardiger voelen (Brown en Mankowski, 1993). Zo kan ik mij goed herinneren dat, toen ik een paar jaar geleden stopte met mijn werk als uitgever omdat het niet meer rendabel was, ik mij erg somber voelde. Dat ik wist dat ik mijn werk op zich best aardig deed, maakte niet uit. Tijdens die lastige periode hoorde ik mijzelf op een nacht, terwijl ik op de bank zat, uit de grond van mij hart roepen: “Wat ben ik toch een loser!” Ik schrok er van: zó voelde ik mij diep van binnen dus over mijzelf. In die tijd voelde het alsof er een afvoerputje in mijn ziel zat, waardoor elk compliment, elke waardering, elk succesje meteen weer wegstroomde. Niets beklijfde en liet indruk achter. Daar kwam bij dat ik gewoon moe was van alle inspanningen, mijn veerkracht en draagkracht was op. Door de tegenslag kon ik niet langer om mijn wankele eigenwaarde heen. Dat was niet fijn, maar hierdoor kon ik er vanaf dat moment wel gezond mee leren omgaan.

Je niet goed genoeg voelen is een trance

Tara Brach is klinisch psycholoog en volgde een vijfjarige opleiding tot boeddhistische meditatiedocent. Haar boek ‘Het leven liefhebben door acceptatie’ helpt mensen die zich niet goed genoeg voelen. Ze beschrijft minderwaardigheid als een trance. ‘In deze trance lijken we de hoofdpersoon van een vaststaand script waarin we niet goed genoeg zijn. We zitten vast in negatieve verhalen en angst voor falen of afwijzing en worstelen om ergens te komen, een beter persoon te worden, fouten te vermijden. Inherent is het geloof dat hoe hard we ook proberen, we altijd, op de een of andere manier, tekort zullen schieten.’ In zo’n trance zat ik dus destijds. Brach schrijft ook dat de trance ons afscheidt van anderen. ‘Hoe sterker ons gevoel tekort te schieten, hoe kwetsbaarder en afgescheidener we ons voelen. We voelen ook schuld of zelfs haat. Zelfs als dit op iets buiten onszelf is gericht (je kent het wel: die vriendin is zo bot, je baas snapt het niet, etcetera, red) voelen we ons diep van binnen kwetsbaar.’ Het gevoel van minderwaardigheid is hardnekkig schrijft Brach. Dit heeft volgens haar ermee te maken dat we perfectie nastreven, gebaseerd op de aanname dat we onszelf moeten verbeteren om geaccepteerd te worden.

Onze cultuur geeft ook lage eigenwaarde

Dat we perfectie nastreven is niet alleen iets individueels. Het zit ook in onze cultuur om de lat hoog te leggen. Neem het uiterlijk. Veel vrouwen zijn daar onzeker over, terwijl er helemaal niets mis met ze is. Hier speelt ook de invloed van de celebrity-cultus, Instagram, glossy’s en marketeers, die ons een nooit aflatende stroom prachtige wezens voorschotelen, die door fotoshop nog perfecter zijn gemaakt. Hierdoor krijgen we een heel onrealistisch mensbeeld. Daarbij vergeleken ben je al snel minder mooi, slim, goed, of wat dan ook.

De innerlijke criticus houdt een lage eigenwaarde in stand

Het streven naar perfectie heeft vaak de vorm van een innerlijke stem die je voortdurend vertelt wat beter moet, wat je niet goed doet en wat je niet kunt. Deze stem wordt ook wel ‘innerlijke criticus’ genoemd. Je kunt zo aan deze stem gewend zijn, dat je hem niet eens bewust hoort. De kritiek heeft de vorm van flarden van zinnen die door je hoofd schieten. Het kan je een behoorlijk rotgevoel geven en houdt je lage eigenwaarde in stand. Deze innerlijke criticus proberen te onderdrukken werkt niet, dat is als een bal onder water proberen te houden. Wat kan helpen is het besef dat de innerlijke criticus goede intenties heeft: zorgen dat je de dingen goed doet, geaccepteerd wordt, bereikt wat je wilt. Het probleem is dat hij al vroeg in je leven is ontstaan en zodoende eenvoudige beelden heeft over wat goed is en wat niet, wat menselijk is, wat nodig is, hoe anderen denken en naar jou kijken. De innerlijke criticus zit vol denkfouten: zwart-wit denken, generaliseren, tunnelvisie, etcetera. Als je in de trance zit waar Brach over schrijft, is je innerlijke criticus aan het woord. Het is goed je te realiseren dat de gedachten die je dan hebt vol denkfouten zitten. Ze herkennen zonder erin te duiken is genoeg. Alles wat je niet voedt, wordt zwakker. (hier lees je meer over de innerlijke criticus).

Denkfouten door een hoge of lage eigenwaarde

Mensen met een hoge eigenwaarde hebben trouwens net zo goed denkfouten. Veel situaties en gebeurtenissen in ons leven zijn op verschillende manieren te interpreteren. Mensen met veel eigenwaarde zijn er goed in ze zo te interpreteren dat het ze helpt hun eigenwaarde hoog te houden. Iemand met een hoge eigenwaarde die ontslag krijgt, denkt: het is maar goed dat ik hier weg ben, want deze organisaties is de weg kwijt/ik was hier toch uitgekeken/mijn manager snapt er niets van. Dit neemt niet weg dat mensen met veel zelfvertrouwen zich ook wel eens slecht over zichzelf voelen. Maar wetenschappelijk onderzoek toont aan dat eigenwaarde behoorlijk stabiel is door de tijd heen.

Een lage eigenwaarde zorgt voor negatieve overtuigingen

Je zou denken dat als bepaalde manieren van denken de eigenwaarde van mensen met een hoge zelfwaardering hoog houden, mensen met een lage eigenwaarde ook zo kunnen leren denken. Helaas werkt dit niet volgens onderzoek (Ormal & Schaufeli, 1991). Het probleem is dat het evalueren van je gedrag, karaktereigenschappen, etcetera, zou betekenen dat je die kunt vergelijken met een objectieve standaard. Die is er vaak niet, die bepaal je zelf en wordt beïnvloed door, je raad het al, je zelfwaardering. Mensen met een hoge eigenwaarde zullen de definitie voor ‘atletisch’ bijvoorbeeld aanpassen aan hun eigenschappen, of het gewoon niet belangrijk vinden als ze niet sportief zijn. Terwijl mensen met een lage eigenwaarde dit niet doen en dus sneller niet voldoen. Daar komt bij dat onzekere mensen positieve informatie over henzelf, zoals een compliment, bagatelliseren. Of ze interpreteren informatie zodanig dat het hun onzekerheid bevestigt. Een cognitieve aanpak, waarbij je probeert je gedachten en overtuigingen te veranderen, helpt dus maar beperkt. Dit neemt niet weg dat het zinvol is om eens te kijken naar je overtuigingen over jezelf (hoe moet je zijn en je gedragen) en daarover met anderen te praten. Bij mijn opleiding mindfulness deden we eens een yogaoefening waarbij je je polsen draait. ‘Knak’ zeiden mijn polsen, en ik dacht: oeh, ik begin stijf te worden. Bij de nabespreking hoorde ik een van de andere studenten zeggen: ‘Ik hoorde mijn polsen knakken en dacht: zo, die zijn weer lekker los.’ Dat was een eye-opener. Het besef dat jouw interpretatie maar een interpretatie is en niet DE waarheid, zorgt dat je open blijft staan voor andere mogelijkheden. Je hoeft je interpretaties niet te veranderen, maar ze herkennen.

Lage eigenwaarde heeft bepaalde symptomen

Als mindfulness trainer ga ik vooral in het ‘hier en nu’ om met mijn matige eigenwaarde. Depressieve deelnemers van de Mindfulness Based Cognitive Therapie leren dat hun negatieve gedachten slechts symptomen zijn van een ziekte – de depressie – zoals koorts bij griep. Niet meer dan dat, hoewel het natuurlijk naar is ze te hebben. Hetzelfde geldt voor hun emoties, zoals moedeloosheid, minderwaardigheid of wanhoop. Depressieve mensen voelen ze wel echt, maar de gevoelens zijn geen afspiegeling van de werkelijkheid. Zo werkt het met eigenwaarde ook. Als een gebeurtenis je onzeker maakt of een minderwaardig gevoel geeft, komen er bepaalde gedachten en gevoelens. Twijfel, angst, schaamte en gedachten als: ik ben niet goed genoeg, ‘ze’ vinden mij niet interessant, ik kan het niet. Dat zijn dus symptomen, niet DE waarheid. Negatieve gedachten laat je passeren als wolken aan de lucht, zonder oordeel. En de emoties laat je er zijn, zonder je erdoor te laten gijzelen en ook weer zonder oordeel. Vechten tegen wat er al is, zou het zwaarder maken. Erkennen en accepteren wat er is, voorkomt dat je steeds dieper in een negatieve spiraal zakt. En het helpt tegen jezelf te zeggen: ook dit gaat weer voorbij. Want alles komt en gaat, dat is ene uitgangspunt van mindfulness.

Leren niet-oordelen over jezelf helpt bij een lage eigenwaarde

Makkelijker gezegd dan gedaan overigens. Zeker als emoties sterk zijn, is het lastig jezelf waar te nemen. De mindfulnesstrainingen duren niet voor niets 8 weken, waarbij je dagelijks 45 minuten mediteert. Dit zorgt dat je een innerlijke waarnemer ontwikkelt. Je kunt zo makkelijker boven je eigen ‘gedoe’ staan en wordt er minder snel door gegijzeld. Bovendien oefen je tijdens de training intensief in het niet-oordelen; een belangrijk aspect van mindfulness en zeer waardevol voor mensen met een lage zelfwaardering. De aandacht naar het hier en nu brengen, naar wat er nog meer is, zoals de mensen om je heen, helpt de verbinding met hen en de realiteit sneller herstellen. Mindfulness blijkt een bijdrage te leveren aan een gevoel van eigenwaarde, blijkt uit verschillende onderzoeken (Bucci en Pratt 2015). De meerderheid van de onderzoeken toonden een hogere zelfwaardering na een mindfulness training. (Ik geef individuele mindfulness in Amsterdam, IJburg en Leidsche Rijn en de groepstraining mindfulness in Utrecht centrum en Leidsche Rijn)

Een hoge eigenwaarde nastreven kan problemen geven

Voortbordurend op deze effecten van mindfulness, ontwikkelde Christen Neff, onderzoeker en universitair docent, de compassietraining. Maar zij waarschuwt voor het nastreven van een hoge eigenwaarde. “We zien een hoge zelfwaardering als een belangrijk aspect van geestelijke gezondheid. Het is natuurlijk ook fijn als je je goed voelt over jezelf, maar het probleem is wat mensen doen om een hoge eigenwaarde te krijgen. Door informatie over hun tekortkomingen te blokkeren zien ze zichzelf positiever dan ze zijn. Ze kunnen kritiek afdoen als niet waar, of het bij de ander leggen en nemen hierdoor geen verantwoordelijkheid voor hun gedrag. Ze missen dan de kans om zich te verbeteren. Ook kunnen ze onbewust anderen lager inschatten om hun eigenwaarde hoog te houden.” Mensen met een hoge eigenwaarde zitten dus ook geregeld in een trance, alleen geeft hun bubbel hen een fijn gevoel.

Een lage eigenwaarde benaderen met zelfcompassie

De nadruk op hoge eigenwaarde heeft er volgens Neff ook voor gezorgd dat narcisme sterk groeit, met 67 procent sinds 1987 (onder studenten in de VS, red.). Toch vindt Neff zelfwaardering niet noodzakelijk slecht. “Mensen met een hoge eigenwaarde zijn gelukkiger, optimistisch en gemotiveerd. En ze hebben minder last van depressie, angst en negatieve stemmingen. Bovendien is een hoge zelfwaardering niet altijd narcistisch; er zijn ook gezonde vormen.” Neff heeft veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar zelfcompassie en ontdekte dat dit een andere manier is om ons goed bij onszelf te voelen. “Het heeft dezelfde voordelen, maar niet de nadelen van een hoge zelfwaardering. Zelfcompassie ondersteunt welzijn omdat het mensen helpt zich veilig en zeker te voelen.” Haar onderzoek toont aan dat zelfcompassie tot meer emotionele veerkracht en stabiliteit leidt dan een hoge zelfwaardering. “Het is een vriendelijke manier om ons met onszelf te verbinden, ook als iets niet lukt, we ons mislukt voelen of minderwaardig.”

Zelfcompassie en het nut voor eigenwaarde

Neff onderscheidt drie elementen in zelfcompassie die deels overlappen en elkaar beïnvloeden:

  1. Zelf-vriendelijkheid versus zelfveroordeling. Dit is de neiging om zorgzaam en begripvol met jezelf om te gaan in plaats van oordelend en hard. De toon van de innerlijke dialoog is zacht en ondersteunend. Zelfcompassie betekent acceptatie van het feit dat we imperfect zijn. Als het leven lastig wordt, zijn mensen met zelf-compassie vriendelijk en mild voor zichzelf, in plaats van flink.
  2. Het gevoel van menselijkheid in plaats van isolatie. Dit houdt in dat je herkent dat alle mensen misstappen maken, tekort schieten en zich ontoereikend voelen op de een of andere manier. Imperfectie zie je dan als gedeelde menselijke conditie. Op deze manier worden schaduwkanten gezien als iets wat we allemaal met elkaar gemeen hebben. Ook moeilijke levensgebeurtenissen en omstandigheden worden gezien als een gedeeld lijden. Het gevoel van ‘waarom ik?’, dat eenzaamheid vergroot verdwijnt.
  3. Mindfulness versus over-identificatie. Mindfulness is met je aandacht in het hier en nu zijn, zonder oordeel. Het zorgt dat je de lastige elementen in jezelf of je leven niet negeert en er ook niet over gaat piekeren. Veel mensen staan weinig stil bij hoe het met ze gaat, omdat ze te druk zijn om zichzelf of hun leven te verbeteren. Bij mindfulness leer je kijken naar je ervaring in plaats van gegijzeld te worden door je gedachten en gevoelens. Dit is objectiever en voorkomt dat je vastzit in je negatieve ‘verhaal’ over jezelf en je leven, of dit overdrijft.

Je goed voelen over jezelf ondanks een lage eigenwaarde

Neff: “Bij zelfcompassie verhuist het ego naar de achtergrond. In plaats van jezelf te evalueren als een afgescheiden individu, mag je menselijk zijn en zie je dat anderen dat ook zijn. Mensen met zelfcompassie hoeven zich niet succesvol of bijzonder te voelen om zich goed te voelen over zichzelf. Ze kunnen de rijkheid van elke ervaring accepteren en erkennen onze complexe aard, met mooie en schaduwkanten.” Onderzoek naar het effect van de zelfcompassietraining laat een positief verband zien tussen zelfcompassie, levensvoldoening, emotionele intelligentie, sociale verbinding, wijsheid, initiatief nemen, nieuwsgierigheid, geluk, optimisme en positieve gevoelens voor anderen. Ook heeft zelfcompassie verband met minder klachten als zelfkritiek, depressie, angst, faalangst, gedachten wegdrukken, perfectionisme, en eetstoornissen. (Neff, 2009). Vrouwen scoren minder hoog op zelfcompassie dan mannen (Neff & McGeehee).

Ben ik wel de moeite waard?

De Nederlandse hoogleraar sociale psychologie Roos Vonk ziet in de praktijk de bruikbaarheid van zelfcompassie. “Ik merk dat vrijwel iedereen onzeker is. Zeker de vrouwen die ik coach, zelfs al hebben ze topbanen. Mensen hebben veel trucjes om zichzelf voor de gek te houden, ze doen aan zelfverheffing of zelfbedrog vanuit de behoefte zich beter te voelen dan anderen. Maar achter die vertekende beelden zit veel onzekerheid: ben ik wel de moeite waard? Een beetje zelfoverschatting hebben we ook wel nodig om iets te ondernemen en niet te snel op te geven. Het nadeel is dat als je jezelf teveel overschat je niet op gelijk niveau contact met anderen kunt leggen. Narcisten geven anderen bijvoorbeeld het gevoel dat ze dom zijn.” Zelfcompassie it is dus, en daarnaast kan je proberen je eigenwaarde of zelfvertrouwen te vergroten op gebieden die belangrijk voor je zijn: je sociale leven, je relatie, je werk en je uiterlijk. Je zekerder voelen op deze gebieden verandert misschien je eigenwaarde niet, je voelt je er toch vaker prettig door. Niet door jezelf te vergelijken met anderen, maar door jezelf vooruit te helpen. (hier lees je meer over onzekerheid).

Tip: ontdek hoe jouw lage eigenwaarde werkt

Wil je meer inzicht in de impact van jouw eigenwaarde of onzekerheid? Dan kan een logboek van onzekere/minderwaardige gevoelens helpen. Je beschrijft daarin kort situaties die je lastig vindt, de gevoelens die je daarbij hebt, je gedachten, lichamelijke sensaties (bijvoorbeeld knoop in je maag of een kloppend hart), en hoe je ermee omgaat. Zo ontdek je welke situaties en mensen onzekerheid oproepen en hoe je dan reageert. Dit geeft ruimte om het anders te gaan doen.

Een lage eigenwaarde kan tot destructief gedrag leiden

Er zijn in het algemeen drie manieren waarop mensen vaak omgaan met een lage eigenwaarde:

  • Vermijden: je gaat situaties en mensen uit de weg waarbij je je weinig waard voelt. Deze strategie beperkt je, je ontzegt jezelf dan veel.
  • Overcompensatie: je overschreeuwt jezelf, drukt het minderwaardige gevoel weg. Door deze aanpak vervreemd je van jezelf en mogelijk ook van anderen.
  • Overgave: je zoekt situaties en mensen op die je lage eigenwaarde aanraken. Dit is een destructieve strategie, je komt in een negatieve spiraal en gaat je steeds slechter voelen over jezelf.

Gezond gedrag bij een lage eigenwaarde

Een gezonde aanpak bij een lage eigenwaarde is dingen aangaan die je eng vindt of onzeker maken, in kleine stappen en met zelfcompassie. Is de stap te groot, dan kan er een intense stressreactie volgen en dat maakt de drempel een volgende keer hoger. Zo kreeg een vriendin van mij tijdens een presentatie een complete black-out. Ze vond het erg spannend, de toehoorders waren deskundig en het was voor haar belangrijk om het goed te doen – het welbekende perfectionisme waar veel onzekere mensen last van hebben. Na wat gestamel op het podium, kondigde ze in paniek de volgende spreker aan, die verward aansnelde en haar niet begrijpend aankeek. In de coulissen zakte ze van schaamte en schuldgevoel zowat door de grond. Chantal ging juist veel uit de weg om maar niet haar lage eigenwaarde te voelen. Ze liet veel promoties en kansen lopen. “Ik had veel meer kunnen bereiken, maar ik dacht dat ik al die nieuwe banen die voorbij kwamen niet zou kunnen waarmaken. Ik had last van het imposter-sydroom (de angst door de mand te vallen, red). Pas de laatste jaren geef ik mijzelf wat vaker een schop onder de kont en anderhalf jaar geleden heb ik een grote carrièrestap gemaakt. Ik presenteer nu soms aan honderden mensen. Dat vind ik nog steeds niet leuk, en naderhand ben ik heel kritisch over mijzelf, maar ik doe het wel, ik belemmer mijzelf minder.”

Een lage eigenwaarde kan verbinding in de weg staan

Het is vooral van belang om bewust om te gaan met je lage eigenwaarde vanwege een gevoel van verbinding met anderen. Dit is fundamenteel in ons leven. Onderzoeker en auteur Brené Brown onderscheidt twee groepen mensen: Mensen die steevast het gevoel hebben dat ze liefde en verbinding verdienen, die zich waardevol voelen en mensen die hiermee worstelen, die een lage eigenwaarde hebben. Brown ontdekte dat schaamte verbinding het meest in de weg staat. Schaamte is het gevoel dat er iets mis met je is, dat je iets ‘hebt’ waarvoor anderen je kunnen afwijzen. Hierdoor laat je jezelf niet zien en kun je geen echte verbinding krijgen met anderen. De oplossing is je kwetsbaarheid accepteren en omarmen. Gevoelens van schaamte, onzekerheid, kwetsbaarheid toelaten zonder je erdoor te laten leiden. Je kwetsbaarheid uit de weg gaan, betekent het leven uit de weg gaan.

Test je eigenwaarde

Wil je weten hoe het zit met jouw eigenwaarde, vul dan onderstaande vragenlijst in. Dit is de Nederlandstalige versie van de self-esteem test van Rosenberg, die wetenschappelijk is onderzocht. De resultaten uit onderzoek legitimeren het gebruik ervan als meetinstrument voor eigenwaarde (Everaraert, Koster, Schacht, De Raedt, 2010).

Self-esteem test van Rosenberg

Herken je veel van wat er hierboven is beschreven over lage eigenwaarde, kom je niet zo goed uit de test of wil je iets aan je eigenwaarde doen? Neem vrijblijvend contact op. 06-44087217 of lisette@hartziel.nl

Ik coach in Amsterdam IJburg mensen met een lage eigenwaarde.