Er lijkt wel een verborgen epidemie te woekeren. De epidemie van een negatief zelfbeeld. Veel mensen hebben niet eens in de gaten dat ze er last van hebben, dat ze negatief over zichzelf denken en oordelen. Dat is gewoon geworden. Check of je besmet bent, en lees wat je kunt doen om een negatief zelfbeeld te veranderen.

Uitzicht over een zee vanaf een duin

Misschien herken je deze symptomen van een negatief zelfbeeld?

  • Veel moeten van jezelf
  • De lat hoog leggen
  • Erg kritisch naar jezelf kijken
  • Oordelen over jezelf
  • Onzekerheid
  • Jezelf vergelijken met anderen
  • Vooral zien wat er niet goed aan je is of wat je niet goed doet
  • Jaloers zijn

Negatief zelfbeeld en zelfoordelen

Mijn klanten komen met allerlei problemen en wensen. De een voelt zich rot door een stukgelopen relatie, de ander is niet gelukkig in zijn werk, weer een ander is ‘gewoon’ uit balans. Soms komt iemand die last heeft van onzekerheid. Vaak merk ik dat er meer speelt dan de verbroken relatie, de niet-leuke baan of disbalans. Vaak veroordelen mensen zichzelf, geven zichzelf de schuld van de situatie waarin ze zitten. Het is natuurlijk goed om te kijken naar je eigen aandeel en te leren van het verleden, maar oordelen heeft geen zin. Dat kan ik dan wel zeggen, alleen is het daarmee niet opgelost. Op een bepaald moment zijn mensen begonnen met oordelen over zichzelf, ze doen het vaak al heel lang. Vaak is er door iets in de opvoeding of de schooltijd een negatief zelfbeeld ontstaan en dat gaat gepaard met oordelen. Ze houden elkaar in stand: oordelen en een negatief zelfbeeld. Gelukkig kun je deze cirkel doorbreken.

Vastzitten door negatief zelfbeeld

Door het negatieve zelfbeeld zitten mijn klanten vaak vast. Dat maakt het niet-leuke werk, de verbroken relatie, de disbalans extra zwaar. Het drukt je als het ware naar beneden en zie dan maar eens verder te komen. Als je het zwaar hebt door problemen of iets in jezelf, dan heb je juist zorgzame, milde aandacht nodig. Vandaar dat ik dit probleem, als het speelt, ook adresseer. Het is belangrijk daar ook iets aan te doen, dus daar gaan we dan ook aan werken met coaching. Als de oordelen heel hardnekkig zijn, raad ik een training mindfulness aan.

Hoe mindfulness helpt tegen een negatief zelfbeeld

Er zitten veel aspecten aan mindfulness die helpen bij een negatief zelfbeeld. Een van de belangrijkste is de niet-oordelende houding die je aanleert. In plaats van de oordelende houding, ontwikkel je een vriendelijke, open houding. Een ander belangrijk aspect is dat mindfulness je verhouding met je gedachten verandert. En dat geldt voor alle gedachten: ook de negatieve gedachten over jezelf. Met mindfulness word je je bewust van je gedachten en leer je die te te laten passeren als wolken in de lucht. Gedachten zijn geen feiten, maar mentale constructen. Je hoeft je er niet door mee te laten slepen en kunt ze waarnemen en voorbij laten gaan.

Negatief zelfbeeld bestaat in Nepal niet

Wist je dat de tolk van de Dalai Lama, toen hij voor het eerst iemand hoorde praten over een negatief zelfbeeld, dit niet kon vertalen? Er is geen woord voor in het Nepalees. Dat geeft wel aan dat onzekerheid en een negatief zelfbeeld te maken hebben met onze rationeel-kritische cultuur. Het duurde dus even voordat de Dalai Lama begreep waarover de ander praatte. “Hebben veel mensen dit?”, vroeg hij verbaasd. Ja dus. Maar mensen hebben vaak zelf niet eens door hoe negatief ze over zichzelf zijn. En dat helpt je niet verder, in tegendeel! Jezelf positief benaderen brengt je veel meer. De persoon met wie je het meeste te maken hebt in je leven, ben jijzelf. Waarom niet zorgen dat je prettig gezelschap bent voor jezelf?

Een negatief zelfbeeld veranderen

Het is tijd om de kritische bril in te ruilen voor een milde bril. Om je negatieve gedachten over jezelf niet serieus te nemen, ze lekker laten passeren. Om onszelf weer te gaan zien als mensen, in plaats van als maakbare producten. Het begint met herkennen en accepteren dat je negatief bent over jezelf; dat is het eerste waarnaar je mild kijkt. Hoe verander je verder je negatieve zelfbeeld? Het is een kwestie van veel zaadjes planten, op een dag zul je dan merken dat ze ontkiemd zijn. De zaadjes zijn: positieve, milde dingen tegen jezelf zeggen, negatieve gedachten over jezelf niet als feiten zien, het goede zien, jezelf vergeven, vriendelijk en zorgzaam zijn voor jezelf, je schaduwkanten accepteren. Dat is overigens iets anders dan de boel de boel laten. Het is lief en goed voor jezelf om wel je verantwoordelijkheden serieus te nemen. Maar als je af en toe iets uitstelt, iets vergeet, een keer niet doet, ‘verkeerde’ beslissingen neemt, of een ‘fout’ maakt, dan is dat gewoon heel menselijk. Misschien voelt het ongemakkelijk om vriendelijk voor jezelf te zijn. Hoe veelzeggend is dit dan?! Dan heb jij dit juist nodig. Gewoon blijven oefenen, alles went!

Een gouden tip die helpt een negatief zelfbeeld veranderen

Je brein is plastisch en verandert door ervaringen. Daar kun je gebruik van maken, want het betekent dat je brein gelooft wat het vaak hoort. Leg een briefje op je nachtkastje met een paar positieve uitspraken over jezelf. Zet je naam voor elke zin en lees dit briefje elke avond voor het slapen gaan. Het werkt! Denk aan zinnen als:
– Je bent goed zoals je bent
– Er is veel positief aan jou
– Je bent waardevol

Wil je ondersteuning bij het veranderen van je negatieve zelfbeeld? Lees mijn blog over coaching bij een laag zelfbeeld.