Wat we ooit enorm waardeerden, kan vanzelfsprekend worden. Dan zie je het goede niet meer in mensen of situaties. Neuropsycholoog Rick Hanson legt uit hoe we weer meer oog krijgen voor de kwaliteiten van mensen en dingen om ons heen, zoals een baan of huis.
Je brein wil leuke dingen
Als je iets leuk vindt, geniet je daarvan. Het stimuleert je ook om actief te zijn. Je hersenen meten continue of je iets prettig, onprettig of gewoon neutraal vindt. Logischerwijs genieten we van wat we leuk vinden, en vinden we minder leuke ervaringen onprettig. Daarom willen we alles wat neutraal is het liefst ombuigen naar iets dat we wél als leuk categoriseren.
Plezier of Pijn
Bij een positieve ervaring komen er natuurlijke opioïden vrij in de hersenen, ook wel plezier moleculen genoemd. Bij een negatieve ervaring wordt er een netwerk van zenuwen geactiveerd die pijn opwekken. Dat verklaart het onprettige gevoel en geeft antwoord op de vraag waarom we alles wat aangenaam is opzoeken en minder leuke dingen juist afstoten en vermijden. Echter, de meeste aspecten van het leven zijn niet zwart of wit maar grijs. Ze bestaan uit leuke minder leuke kanten. Of we onze ervaringen als wel of niet leuk bestempelen hangt in dat geval af van hoe wij de ervaring interpreteren.
Gewenning van plezier
Helaas wennen aangename dingen. Denk maar eens aan iemand die je goed kent, je partner bijvoorbeeld. Hij belichaamt meerdere stukjes, zoals van een puzzel. Als je de puzzel al langer kent, valt het je niet meer op hoe uniek alle stukjes zijn. Ook al houd je zielsveel van je partner, toch kan het voorkomen dat je zijn kwaliteiten voor lief neemt, simpelweg door gewenning. Hetzelfde geldt voor andere personen en voor veel verschillende situaties, zoals bij je baan, woning, etcetera.
Het goede zien
Ik wil niet zeggen dat je met een roze bril op door het leven moet gaan, of dat je enkel moet verlangen naar, of je vastklampen aan geluk. Integendeel. Maar als we de dingen die we vanouds leuk vonden niet meer waarderen, missen we kansen om te genieten. Bovendien: als anderen het goede in jou zien is dat ook prettig voor jou. En vice versa. Als wij het goede in anderen zie,n is dat een persoonlijk cadeau aan hun adres. Maar hoe zorg je dat je het goede in alles zien?
Wek je plezier op
Denk nu aan een object, of situatie. Probeer daar het goede van te zien. Neem bijvoorbeeld een stoel. Bedenk een paar seconden wat je zo leuk vindt aan deze stoel. De armleuning, hoe lekker hij zit, of de kleur. Probeer nergens anders aan te denken en laat dat gevoel van waardering groeien. Realiseer je dat je in het hier en nu geniet. Vestig nu je aandacht op iets waar je gewoonlijk niet op let. Een lepel, een stukje van de stoep, de kaft van een oud boek. Vind uit wat je daar (oprecht) mooi aan vindt. Het is prima als dit slechts een gevoel van sympathie is. Realiseer je dat je bezig bent met plezier opwekken, en hoeveel kracht je kan halen uit het zoeken naar de mooie dingen in alles.
Leer jezelf leuk vinden
Doe een poging het goede te zien in mensen die je ontmoet. Dit kan bij vrienden, maar je kan dit gevoel ook oproepen bij personen waarmee je in eerste instantie juist moeite hebt. Die ene collega die je stress bezorgt, of dat ene familielid waar je nooit mee overweg kon. Het voelt veel beter om te bedenken wat je wél leuk vindt aan mensen. Deze oefening brengt je waardering, dankbaarheid en verbinding. En sta ook eens wat vaker stil bij wat er leuk is aan jouzelf. Hoe denken je naasten over jou? Kan jij ook zo naar jezelf kijken? Neem waar hoe dit voelt. Fijn toch?