je snel afgewezen voelenVoel je je snel afgewezen? Bijvoorbeeld als iemand iets bot zegt, een kritische blik geeft, of als je ergens niet voor gevraagd wordt of geen reactie krijgt? Het is een pijnlijk gevoel. Wat kun je doen om je minder afgewezen te voelen? En wat als je je afgewezen voelt? Waardoor komt het dat je je snel afgewezen voelt? Hier geef ik uitleg en tips waarvan ik als coach merk dat ze werken.

Waardoor is het zo naar om je afgewezen te voelen?

Iedereen voelt zich wel eens afgewezen. Bijvoorbeeld als je letterlijk wordt afgewezen, voor een baan of na een date. Het is dus een heel menselijk gevoel. Naar, maar normaal. De meeste mensen kunnen het dan relativeren en blijven vertrouwen houden. Als je dat niet goed kunt en je vaak afgewezen voelt, is dit zwaar. Er is weinig zo pijnlijk als het gevoel van afwijzing, want wij zijn sociale wezens. Erbij mogen horen, geaccepteerd worden, goed genoeg zijn voor belangrijke anderen, is van levensbelang voor ons. De evolutie heeft ervoor gezorgd dat alles wat bedreigend voor ons is – zoals niet bij de groep horen -, heel rot voelt. Zodat je probeert dat gevoel te voorkomen en daarmee een onveilige situatie. Helaas lukt dat niet altijd.

Waardoor voel je je snel afgewezen?

Nare gevoelens krijgen we als niet voldaan wordt aan belangrijke behoeften, zoals de behoefte aan waardering, liefde, aandacht, bevestiging, steun, gezien worden, erkenning. Als in je jeugd deze emotionele behoeften niet (voldoende) beantwoord zijn, is er een wond van binnen ontstaan. Deze wond maakt je nu kwetsbaar. Het doet pijn als weer deze belangrijke behoeften niet beantwoord worden. En alles wat we vroeger niet hebben gehad, hebben we nu extra nodig. Er is daardoor al snel een verschil in wat je nodig hebt en wat je krijgt aan aandacht, bevestiging, liefde, steun, erkenning, of waardering.

Wat zijn aanleidingen om je afgewezen te voelen?

Je voelt je afgewezen als anderen iets doen of laten wat je in jouw wond raakt. Je betrekt het gedrag van de ander op jezelf. Het kan dan voelen als: ‘ik ben niet goed/leuk genoeg’, ‘ik ben niet belangrijk voor jou’, ‘ik doe er niet toe voor jou’, of iets dergelijks. Dat kan al gebeuren als iemand niet op een appje reageert of een social media post niet liket. Automatisch ga je er vanuit dat de ander iets niet oké aan jou vindt en jou afwijst. En dat komt omdat jij zelf het beeld hebt dat je niet oké bent. Onze geest is eigenwijs en denkt dat elk beeld/overtuiging klopt en ziet vooral bewijs daarvan. Daardoor denk je bijvoorbeeld niet: die ander heeft het druk, is onzeker, etc..

Is het overdreven of stom dat je je afgewezen voelt?

Nee absoluut niet. Het is vervelend, maar menselijk. Een laag zelfbeeld of onzekerheid maakt je gevoelig voor reacties van anderen. Als je het vertrouwen mist dat je oké bent zoals je bent, maakt dit je kwetsbaar. Het liefst zou je willen dat anderen heel sensitief zijn en goed reageren op je. Dan is die innerlijke wond veilig. En waarschijnlijk heb je vaak de bevestiging nodig dat je wel oké bent voor de ander. Dat is begrijpelijk. Het is helpend dat je deze kwetsbaarheid van jezelf erkent en kijkt hoe je ermee om kunt gaan.

Jezelf afwijzen maakt het erger

Het kan ook zijn dat je jezelf afwijst. Dat je negatief tegen jezelf praat, of over jezelf oordeelt. Bijvoorbeeld: Ik zou niet zo gevoelig moeten zijn. Ik zou ook leuker, beter, knapper, anders moeten zijn. Eigenlijk ben jij dit niet zelf. Het is je innerlijke criticus. Als je merkt dat die nare dingen over je zegt, kun je maar een ding doen: je wond beschermen door die criticus weg te sturen. En als de criticus iets naars heeft gezegd en je wond is geraakt, zorg dan even voor jezelf. Daarmee laat je jezelf meteen zien dat je de moeite waard bent. Je kunt bijvoorbeeld naar de pijn in je lichaam ademen en bij elke inademing het woordje ‘zacht’ in jezelf herhalen.

Patronen die ontstaan als je je vaak afgewezen voelt

Allemaal ontwikkelen we als kind patronen (veel voorkomend gedrag) die ons moeten helpen om te ‘overleven’, ook sociaal. Hoe moeilijker de situatie vroeger was, des te hardnekkiger die patronen zijn. Enerzijds heb je patronen die lastige situaties moeten voorkomen. Denk aan: pleasen, vermijden, flink doen, hard je best doen, perfectionisme, jezelf overschreeuwen, je aanpassen, mensen op afstand houden. Anderzijds hebben we patronen waar je automatisch in schiet als je je afgewezen voelt, zoals afreageren, verwijten, kritiek geven, terugtrekken, uit contact gaan. Het probleem met patronen is dat ze vaak niet goed voor je zijn en je kwetsbaarheid in stand houden. Botte mensen vermijden als je gevoelig bent is verstandig, je af en toe flink houden ook, maar als je dat steeds doet, beperk je jezelf en put je jezelf uit.

Wat helpt wel om je minder snel afgewezen te voelen?

Het klinkt gek, maar acceptatie is een belangrijke stap. Verandering begint met acceptatie. Als je jezelf of je gevoelens afwijst, houdt je het lage zelfbeeld in stand. Je zegt dan tegen jezelf: jij bent pas oké als je dit niet meer hebt. En dat werkt niet. Het belangrijkste is dat je jezelf gaat geven wat je nodig hebt, vooral op de momenten dat je je afgewezen voelt: vriendelijkheid, begrip, zorg. Je verandert daarmee de relatie met jezelf en dat verzacht de wond en vermindert je kwetsbaarheid. Je gevoelens en behoeften accepteren helpt je jezelf te accepteren. Je kunt oefenen met vriendelijk tegen jezelf praten. Doe dat dan alsof je tegen je innerlijke kind praat, want de wond stamt uit je kindertijd. ‘Wat rot voor je dat je dit hebt. Dit is moeilijk. Het is oké dat je dit voelt. Ik begrijp het. Ik accepteer je gevoelens. Ik sta achter je.’

Tips voor als je je afgewezen voelt

  • De eerste stap is: onderzoeken wat je voelt en vriendelijk tegen jezelf praten.
  • Onderzoeken welke betekenis je aan een situatie of het gedrag van een ander geeft.
  • Als de emotie een beetje gezakt is, kun je op een rij zetten wat nu feitelijk de situatie is. Misschien zijn er andere redenen te bedenken dan dat dit met jou te maken heeft.
  • Sta ook stil bij hoe het in het algemeen tussen jou en die ander gaat. Misschien herinner je je iets positiefs. Of misschien ontdek je dat je je al langer onzeker voelt over de relatie.
  • Als de ander sensitief is, kun je je gevoel delen. Zo niet, zoek dan steun bij iemand die dat wel is.
  • Ga niet klagen, maar uit je emoties zoals ze zijn: ‘Ik voel me afgewezen. Ik heb het idee dat je/hij mij niet leuk vindt.’
  • Blijf je er last van hebben, zoek dan hulp van een coach of psycholoog.