Veel mensen hebben moeite om te voelen wat ze voelen. Daardoor is het lastig om te weten wat je wilt, wat je behoeften, verlangens en problemen zijn en wat je nodig hebt. Meer voelen is makkelijker gezegd dan gedaan. Mensen voelen niet hoe het met ze gaat om verschillende redenen. Hoe je meer in contact met je gevoel komt lees je hier.
Niet goed voelen betekent vaak verkeerde keuzes maken
Als je niet goed kunt voelen wat je voelt, worden keuzes vaak bepaald door wat je niet wilt, in plaats van wat je diep van binnen wél wilt. Je wilt geen angst voelen en zet daarom niet die stap in je werk of privéleven, die je diep van binnen wel wilt zetten. Je wilt geen onrust of verdriet ervaren en blijft daarom zitten waar je zit, terwijl je op de verkeerde ‘plek’ bent. Je wilt geen schaduwkanten in jezelf tegenkomen en blijft jezelf daarom bezig houden, terwijl zelfacceptatie je zo zou helpen. Kortom: omdat we geen lastige emoties willen, blijven we aan het oppervlak en maken we keuzes die niet echt bij ons passen of zelfs echt niet goed voor ons zijn.
Waarom we niet voelen wat we voelen
Een volle agenda en maar doordenderen is één van de veel voorkomende redenen waardoor mensen niet goed meer voelen hoe het met ze gaat, wat ze willen, etcetera. Maar ook mensen die juist erg gevoelig zijn, zijn vaak in hun hoofd gaan wonen. Daar kiezen ze niet bewust voor, maar dat is een veiligere plek, vandaar dat dit onbewust hun ‘plek’ is geworden.
Emoties wegdrukken
Daarnaast leren we al vroeg om lastige emoties weg te drukken. Als je ouders niet met lastige emoties wisten om te gaan, met verdriet, spijt, irritatie, etcetera, is de kans dat dit speelt groot. En het zit ook in onze cultuur. We vinden het heel normaal als iemand hard in lachen uitbarst op het werk, maar als iemand in tranen uitbarst worden veel mensen ongemakkelijk. Terwijl het twee kanten van dezelfde medaille zijn: voelen hoort bij het mens-zijn. Door die ongemakkelijke reacties, waar we al van kinds af aan mee te maken krijgen, zijn we veel gevoelens weg gaan drukken.
Bang voor gevoelens
En veel mensen willen wel meer voelen, maar toch ook weer niet. Ze zijn een beetje bang voor hun gevoelens, soms onbewust. Bang dat er van alles loskomt wat weggestopt is, als ze eenmaal beginnen te voelen. Het kan inderdaad dat je bewuster wordt van kwetsuren of gaat voelen dat dingen niet goed ‘zitten’. Toch is voelen gezonder, het zorgt dat je niet over je grenzen gaat en verantwoordelijkheid kunt nemen voor je behoeften. Gevoelens onderdrukken of rationaliseren werkt altijd maar tijdelijk; uiteindelijk wreekt het zich helaas, bijvoorbeeld met een burn-out of depressie. Als je hevige trauma’s hebt, kun je het beste deskundige begeleiding zoeken bij een therapeut. Is dat niet het geval, maar heb je wel behoefte aan begeleiding, dan volstaat een coach. Voelen vraagt dus ook moed. Het kan dan helpen om je te realiseren dat elke lastige emotie net als elke prettige emotie komt en gaat.
Geen woorden voor gevoelens
Soms speelt er iets anders: dan voelt iemand wel van alles, maar heeft hij geen idee wat. Als kind heb je dan niet gevoelens aan woorden gekoppeld. Normaal gesproken benoemen ouders de emoties van kinderen. “Ik snap dat je teleurgesteld bent”, “Ik zie dat je baalt”, enzovoort. Als dit niet gebeurt, en dat is best vaak het geval, dan is het lastig om te weten wat je voelt. Maar ook dat kun je leren. Het kan dan helpen zoveel mogelijk namen voor emoties op te schrijven en bij de onderstaande oefeningen te houden. Heb geduld, dit is een traag proces, maar je zult wel al snel vooruitgang merken.
Tips om meer te voelen, meer contact met je gevoel te krijgen
Emoties voel je in je lichaam. Onze taal laat dit ook zien: een knoop in de maag, met kromme tenen, met samengeknepen billen, een brok in de keel. Het gaat er dus vooral om meer met je aandacht bij je lichaam te zijn en je bewuster worden van wat daar te voelen is. Probeer een nieuwsgierige, open houding aan te nemen. Elke emotie is menselijk en mag er zijn, ook taboe-emoties zoals jaloezie. Wat je met je gevoelens doet, hoe je handelt, is iets anders. Het mooie is, dat als je je echt bewust bent van je emoties, je er beter op kunt reageren, beter voor jezelf en vaak ook voor een ander.
Innerlijk weerbericht
Wat helpt is een paar keer per dag even stilstaan bij jezelf. Je gaat ergens rustig zitten en brengt dan je aandacht naar binnen. Als je nu een innerlijk weerbericht zou moeten maken, hoe is die dan? Is het kalm weer, hangt er spanning in de lucht, is het drukkend weer of waait er een frisse wind?
Routine voel-activiteit
Kleed je telkens aan met je volle aandacht. Voel de stof van je onderbroek langs je benen glijden, tegen je huid. Voel hoe je bh je borstkast omvat en wat druk uitoefent op je huid. Voel hoe een t-shirt over je hoofd glijdt, langs je buik, etc. Maak hier een vast ritueel van, dan vergeet je het niet te doen.
Gevoelens onderzoeken
Vaak zijn gevoelsuitspattingen goed op te merken: als je heel erg blij bent of heel erg geïrriteerd of verdrietig. Probeer dan heel nieuwsgierig te zijn, alsof je deze emotie voor het eerst opmerkt. En onderzoek dan hoe het precies voelt, zonder oordeel. Waar voel je het? En waar nog meer? Tot waar rijkt het? Wat gebeurt er met het gevoel nu je je aandacht erop richt? Is het de hele tijd hetzelfde? Het gevoel niet proberen te veranderen, maar het nieuwsgierig en mild onderzoeken.
Als je erg van je gevoel vervreemd bent
Voor mensen die echt heel erg in hun hoofd leven is deze tip geschikt: doe de bodyscan een maand lang elke dag. Dit is een oefening uit de mindfulnesstraining. Je kunt dit zien als een reis die je door je lichaam maakt: telkens breng je je aandacht naar een ander lichaamsdeel. Deze oefening helpt met voelen, omdat je lichaamsbewuster wordt. Je hoeft niet de mindfulness training te volgen om deze te doen. Als je dit een maand dagelijks doet, zul je veel meer gaan voelen, ook door de dag heen.
Geen succes?
Lukt het niet? Ik geef prive mindfulness training. Deze wordt vaak aanbevolen aan mensen die moeite hebben met voelen. De training helpt je uit je hoofd komen en ondersteunt je om de discipline op te brengen om elke dag te oefenen, waardoor het voelen een sprong neemt! Ik ben senior coach waardoor de training vaak wordt vergoed door de zorgverzekeraar.
