Heb je moeite met alleen zijn? Voel je je snel eenzaam? In deze blog leg ik uit hoe dit komt en hoe je ermee om kunt gaan. Eerst geef ik 7 oorzaken van niet alleen kunnen zijn en daarna volgen 9 tips om beter alleen te kunnen zijn.
Is het normaal om je alleen te voelen?
Wij zijn sociale dieren en hebben contact met andere mensen nodig om ons goed te voelen. We zijn gewoon niet gemaakt om solitair te leven, zoals sommige dieren. Als we te weinig contact hebben met andere mensen, kunnen we ons alleen gaan voelen. Wat te weinig is, is subjectief. De een voelt zich sneller alleen dan de ander. De meeste mensen hebben dagelijks contact met anderen nodig. Soms is een praatje met een onbekende als je de hond uitlaat voldoende, maar contact met bekenden is ook nodig.
Wanneer is er sprake van dat je niet goed alleen kunt zijn?
Iets is pas een probleem als je dat zelf zo ervaart. Dus als jij je snel rot voelt als je alleen bent, dan kun je zeggen dat je niet goed alleen kunt zijn. Een ander kan dat niet beoordelen. De een zal zich alleen gaan voelen als hij een halve dag niemand heeft gesproken, de ander heeft dit misschien pas na twee dagen niemand gezien te hebben. Dit is heel wisselend, er is geen norm en ook geen goed of fout.
Wat voel je als je moeite hebt met alleen zijn?
De meeste mensen die niet goed alleen kunnen zijn, krijgen als ze alleen zijn een zwaar, onrustig, of leeg gevoel. Mensen omschrijven het ook wel als een geïsoleerd, somber of verdrietig gevoel. Je kunt ook het gevoel krijgen dat je er niet toe doet voor anderen, of niet leuk of niet goed genoeg bent. Het voelt zowel fysiek als emotioneel vervelend. Ook gaan mensen die zich alleen voelen vaak piekeren. Dat is vervelend. Je kunt de hele tijd aan het vechten zijn tegen je gevoelens en gedachten.
Het verschil tussen alleen zijn en eenzaamheid
Als je alleen bent, heb je op dat moment geen gezelschap van een ander mens. Maar dat betekent nog niet dat je je alleen voelt. Je alleen voelen gaat over eenzaamheid; je voelt je dan geïsoleerd, niet in verbinding met anderen. Niet iedereen die niet goed alleen kan zijn ziet dit als eenzaamheid, omdat er wel een sociaal netwerk is. Toch zou je het wel zo kunnen noemen: je bent niet eenzaam, maar voelt je wel eenzaam. Je kunt je ook eenzaam voelen in gezelschap, bijvoorbeeld als je geen aansluiting hebt. En in je relatie kun je je ook eenzaam voelen, als je langs elkaar heen leeft of het contact te oppervlakkig is. Je kunt ook sociaal geïsoleerd zijn, dan heb je geen netwerk van familie, vrienden en kennissen.
Waardoor kan iemand niet alleen zijn?
De oorzaak van je niet goed alleen kunnen zijn, bestaat uit een combinatie van factoren. Hier zijn 7 belangrijke oorzaken van niet goed alleen kunnen zijn:
1. Gewend aan veel prikkels
Een van de redenen dat we niet goed alleen kunnen zijn, is dat we gewend zijn aan veel prikkels. Het leven is veel intenser dan vroeger. Het voelt door gewenning hieraan al snel onprettig als er even niets gebeurt in je leven, als er geen afleiding is en geen prikkels zijn. Dat kan onwennig voelen en tot verveling leiden. Op zich is daar niets mis mee, het kan voor creativiteit zorgen en tijd om je weer op te laden heeft iedereen nodig.
2. Gevoelens krijgen de ruimte
Als je alleen bent, kunnen er ook allerlei gevoelens boven komen waar je niet eerder bij stil stond, of die je onbewust hebt onderdrukt. Denk aan onvrede over je werk, gemis in je relatie, zorgen over iemand, een slecht zelfbeeld. Ook oud zeer kan aan het oppervlak komen. Voor sommige mensen kan dit een verontrustende ervaring zijn, omdat er gedachten en gevoelens bovenkomen die ze misschien hebben vermeden. Dit is natuurlijk niet fijn, maar kan wel goed zijn. Misschien is het tijd om eens aandacht te besteden aan deze gevoelens, misschien vertellen ze wat je nodig hebt, of is er zelfcompassie of steun nodig. Ook gevoelens van zinloosheid kunnen opkomen. Die kunnen je prikkelen om eens na te denken over zingeving; wat doet er echt toe voor jou?
3. De sociale lat ligt hoog
Een andere reden is dat de lat van ons sociale leven hoger ligt dan vroeger. Veel afspreken met vrienden, in een groep op vakantie gaan, borrelen met collega’s, bijzondere uitjes, steeds nieuwe mensen ontmoeten en nieuwe vrienden maken; dan heb je een geslaagd sociaal leven. Voor veel mensen is veel vrienden en een druk sociaal leven hebben het bewijs dat ze er mogen zijn. De social media staan vol met beelden hiervan. Je kunt al snel het gevoel hebben dat jij niet voldoet, en daardoor een slecht gevoel krijgen als je alleen bent. Maar een vol sociaal leven hebben is niet zaligmakend. Het kan veel energie kosten. Bovendien, er is meer in het leven de moeite waard om energie in te steken. En je wordt niet gelukkig van veel sociale contacten als je geen goede vrienden hebt.
4. Kwetsbaarheden gaan met je aan de haal
Bepaalde psychische aandoeningen, zoals angststoornissen, depressie en sociale angst, kunnen het ook moeilijk maken alleen te zijn. Mensen met deze aandoeningen worden vaak banger en gaan negatiever tegen zichzelf praten als ze alleen zijn met hun gedachten. Ze komen dan in een negatieve spiraal.
5. Niet geleerd jezelf te vermaken
Sommige mensen hebben niet geleerd om alleen te zijn en hoe ze met zichzelf om kunnen gaan als ze alleen zijn. Je weet misschien niet hoe je jezelf kunt vermaken en hebt geen idee hoe je van tijd alleen met jezelf kunt genieten.
6. Angstige hechting maakt het moeilijk alleen te zijn
Niet goed alleen kunnen zijn heeft ook met hechting te maken. De hechtingstheorie suggereert dat onze vroege relaties en ervaringen onze hechtingsstijlen bepalen. Je hechtingsstijl gaat over hoe comfortabel je je voelt bij intieme verbinding en bij autonomie. Ook is het gerelateerd aan hoe je jezelf ziet en je beeld van anderen. Als je een angstige hechtingsstijl hebt, kun je minder goed alleen zijn. Je voelt je sneller onzeker als je alleen bent. Krijgt het idee dat je niet belangrijk bent voor anderen of niet leuk genoeg bent. Je bent afhankelijker van bevestiging en steun van anderen om je goed te voelen.
7. Extraverte mensen kunnen minder goed alleen zijn
De mate waarin je introvert of extravert bent speelt ook een rol. Als je extravert bent, heb je meer behoefte aan sociale contacten. Je krijgt daar energie van en laadt je op. Je hebt als extravert waarschijnlijk meer moeite met alleen zijn. Introverte mensen kunnen juist energie krijgen van alleen zijn, bijvoorbeeld door een goed boek te lezen. Maar niemand is puur extravert of introvert, het is een continuüm en we hebben allemaal in meer of mindere mate behoefte aan tijd alleen en aan sociale contacten.
Kun je leren om goed alleen te kunnen zijn?
Als je daadwerkelijk te weinig sociale contacten hebt, is het belangrijk dáár iets aan te doen. Dan is je probleem niet dat je niet alleen kunt zijn, maar dat je echt te veel alleen bént. Zet jezelf niet onder druk om vrienden te maken, vriendschappen kun je niet afdwingen. Leg de lat wat lager en zorg dat je meer in contact komt met mensen. Dat vergroot je de kans op vriendschappen, maar je doel is al bereikt als je meer mensen ziet. Je kunt nieuwe mensen ontmoeten via sociale sporten als paddel en hockey. Hobbyclubs zijn ook geschikt, zoals een leesclub, wandelclub, koor. Zoek iets waarbij je geregeld dezelfde mensen ziet, daar kun je dan een band mee opbouwen. In het algemeen houden mensen ervan als je positief en complimenteus bent. Het moet natuurlijk wel gemeend zijn en het is ook belangrijk dat je jezelf bent.
9 tips om beter alleen te kunnen zijn
Als je wel een aantal vrienden en familieleden hebt waarmee je af kunt spreken, maar je snel alleen voelt , dan kun je daar ook wat aan doen.
1. Ten eerste is het goed om niet te snel op zoek te gaan naar ‘lege’ afleiding en prikkels, zoals online shoppen, series bingewatchen, etcetera. Dat geeft wel even afleiding, maar daarna vaak een leeg gevoel.
2. Als alleen zijn moeilijk is, begin dan met geleidelijk de hoeveelheid tijd die je alleen doorbrengt te vergroten. Begin met korte periodes en breid ze geleidelijk uit naarmate je je er meer bij op je gemak voelt.
3. Onderzoek wat voor jou belangrijk is in het leven en wat voor mens je wilt zijn. Als je je alleen voelt, kun je kijken naar deze waarden en hoe je op dat moment daar naar kunt leven. Leven naar je waarden geeft doorgaans een tevreden gevoel. Wees hierbij niet streng, je waarden zijn een kompas, ze geven richting, ze zijn geen doel.
4. Je kunt ook onderzoeken wat jouw energiegevers zijn en je daarop richten. Denk aan muziek luisteren of maken, sporten, koken, etcetera. Klusjes doen die niet zo leuk zijn, maar wel voldoening geven als ze af zijn (denk aan een kast opruimen), zijn ook een goed idee.
5. Als je een angstige hechtingsstijl hebt, helpt het al om te erkennen dat je nare gevoelens door je hechting komen en dat je daar niet voor hebt gekozen. Je kunt op goede momenten waarop je je wel goed voelt, een brief aan jezelf schrijven voor slechte momenten. Op die momenten is het vooral belangrijk niet streng of kritisch naar jezelf te zijn, maar vriendelijk en begripvol. En jezelf gerust te stellen dat dit gevoel wel weer verdwijnt, en wat afleiding zoeken.
6. Als je negatieve gedachten hebt als je alleen bent, zoals ‘niemand vindt mij leuk’ of ‘iedereen heeft een leuker leven’, zie ze dan voor wat ze zijn: gedachten, geen feiten. Besteed er verder geen aandacht aan, deze gedachten helpen je niet. In plaats van dat je jezelf vergelijkt met anderen, kun je kijken naar wat jou verbindt met anderen. Bijvoorbeeld dat we allemaal gelukkig willen zijn, allemaal onzekerheden en imperfecties hebben. Misschien besef je dat andere mensen jouw worstelingen niet kennen en dit vice versa ook geldt.
7. Zie de tijd dat je alleen bent als een kans om jezelf beter te leren kennen. Doe aan zelfreflectie, houd een dagboek bij of breng gewoon rustige momenten door met je gedachten en gevoelens. Probeer daar geen controle over te krijgen, maar ze nieuwsgierig te observeren. Na verloop van tijd kan dit je helpen wat minder samen te vallen met je gevoelens en gedachten, en een beter zelfbeeld en zelfacceptatie op te bouwen.
8. Wat voor iedereen zowel geestelijk als lichamelijk goed is, is wandelen, het liefst minimaal een uur in de natuur. De natuur kalmeert ons brein en helpt ons ontspannen. En als je lichaam ontspant, voel je je emotioneel ook beter en kun je beter relativeren. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat wandelen (minimaal 10.000 stappen) ons langer gezond houdt en ons leven verlengt.
9. Het is ook belangrijk om nare gevoelens te accepteren. Dat betekent niet dat je je neer moet leggen bij situaties die niet goed voor je zijn, maar het besef dat het normaal is om je soms rot te voelen is belangrijk. je kunt je niet de hele tijd gelukkig voelen. Vechten tegen nare gevoelens maakt het erger. Als je het rotgevoel toestaat, het onderzoekt en benoemt, is dat beter. Nare gevoelens komen en gaan. Het is oké dat je moeite hebt met alleen zijn, je kunt er het beste van maken, zonder jezelf onder druk te zetten om je beter te voelen.
Leg je sociale contacten onder de loep
De kwaliteit van vriendschappen is belangrijker dan veel vrienden hebben. Bij wie kun je jezelf zijn, voel je je gewaardeerd en verbonden en misschien zelfs geïnspireerd? Vrienden met wie het soms leuk is, maar je ook vaak teleurstellen of bij wie je je eigenlijk niet prettig voelt, kun je misschien beter loslaten, of uitnodigen voor een goed gesprek over jullie vriendschap en behoeften daarin. Uit onderzoek blijkt dat we elke 7 jaar ongeveer de helft van onze vrienden vervangen. Dit is een natuurlijk veranderingsproces, er is niets mis als dit gebeurt. Als je merkt dat je veel sociale contacten nodig hebt om je de moeite waard te voelen, is het misschien tijd om wat aan je zelfbeeld te doen en te zorgen dat je oké bent met wie je bent.
